Brzeźno Szlacheckie - POLEGLI W WIELKIEJ WOJNIE Z PARAFII BRZEŹNO SZLACHECKIE

POLEGLI W WIELKIEJ WOJNIE Z PARAFII BRZEŹNO SZLACHECKIE

Published: Wednesday, 25 September 2024 16:05 | Hits: 157

6595247d7a0e7 o original

110 lat temu 28 czerwca 1914 roku w Sarajewie doszło do udanego zamachu na następcę tronu Austro – Węgier arcyksięcia Franciszka Ferdynanda Habsburga ,w którym zginęła także jego żona. Jak się okazało zamach zadziałał jako przysłowiowy zapalnik który eksplodował 28 lipca 1914 r. Tego dnia pierwsze bomby spadły na stolicę Królestwa Serbii Belgrad . Serbia i Austro-Węgry znalazły się w stanie wojny, a potem realizując swoje sojusze kolejne państwa. Tak wybuchła Wielka Wojna zwana później pierwszą wojną światową, która trwała do zawieszenia broni 11 listopada 1918 r. Pochłoneła życie około 530 tys. Polaków służących w armiach państw zaborczych, i tak w armii austro-węgierskiej poległo ich ponad 220 tys. na 1,4 mln zmobilizowanych, w armii rosyjskiej około 200 tys.na 1,2 milona zmobilizowanych i ponad 110 tys. w armii niemieckiej do której zmobilizowano ok. 800 tyś Polaków . Służba Polaków w wrogich armiach powodowała ,że często dochodziło do walk bratobójczych . W jednej ze strof swego wiersza Edward Słoński napisał w 1916 r. „Rozdzielił nas, mój bracie/ Zły los i trzyma straż-/ W dwóch wrogich sobie szańcach/ Patrzymy śmierci w twarz./ W okopach pełnych jęku,/ Wsłuchani w armat huk,/ Stoimy na wprost siebie-/ Ja wróg twój,/ ty mój wróg!”. Ogólnie w Cesarstwie Niemieckim zmobilizowano ok. 13,2 mln żołnierzy (inne źródła 11 mln). z czego na terenach włączonych po wojnie do Polski około 758 tys. W końcu wojny armia niemiecka liczyła ok. 7,6 mln żołnierzy. Straty tej armii wyniosły : ok. 2,037 mln poległych i zmarłych (inne źródła podają 1 773 700 zabitych) co stanowi 30,8 żołnierza na 1000 mieszkańców, 4,216 mln zostało rannych, 1,153 mln to jeńcy i zaginieni. Łączne Niemcy stracili 7,143 mln żołnierzy, co stanowiło ok. 64,9% stanu zmobilizowanych. Według hipotetycznych obliczeń płk. Stachiewicza, z terenów porozbiorowyc które po wojnie przypadały Polsce poległo około 108 tys. Niestety nie wiadomo ilu w tej liczbie było Polaków. Ogrom strat jekie poniosły Niemcy spowodował ,że upamiętnianie poległych w latach 1914-1918 stało się niemal masowe co było zrozumiałe, gdyż jak podaje Warcisław Machura „z przeciętnych wiosek

DSC 0215

zginęło na tej wojnie 10-30 młodych ludzi, z terenu parafii 50-100”. W pierwszej połowie lat 20-tych powstawały liczone w setkach kamienne pomniki , betonowe cokoły , a także witraże, czy dzwony. Powszechność upamiętniania poległych w państwie niemieckim po zakończeniu wojny widoczna jest do tej pory na terenie dawnych powiatów bytowskiego, miasteckiego i człuchowskiego. Choć trend ten panował także w zachodnich państwach Europy szczególnie dotkniętych tragicznymi skutkami Wielkiej Wojny, to na terenach polskich nie przyjął się, charakterystyczny wyjątek stanowi wieś Łąkie ze swoim pomnikiem. Jak do tej pory na podstawie niemieckich urzędowych dokumentów udało się ustalić poległych z rejonu Lipnicy, Borowego Młyna. Konarzyn Łąkiego uzyskane dane potwierdzają wspomniane ustalenia Warcisłwa Machury. Ostatnio dzięki dociekliwości Janiny Czapiewskiej z Rekowa udało się otworzyć nazwiska poległych z parafii w Brzeźnie Szlacheckim. Stało się to dzięki sporządzonej przez miejscowego proboszcza z lat 1915 – 1924 ks. Władysława Rygielskiego ( 1878 – 1942) odnalezionej listy. Według niej: W 1914 r. polegli

: Józef Tybora + 20.08.1914; Leon Łącki + 3.09.1914

;.Szczepan Ryngwelski + 17.09.1914;

Jan Chamieer Gliszczyński +18.09.1914;

Bernard Dorawa + 2.10.1914 ;

Franciszek Dargac ( tz) + 27.10.1914 ;

Jan Karpiński + 10.11.1914.;

Polegli w 1915 r. Jan Kapiszka + 22.01.1915 ;

Jan Tandecki + ? 01.1915 r.:

Jan Melchert + 17.05.1915 :

August Zmuda Trzebiatowski + 20.06.1915 ;

Jan Chamier Gliszczyński + 3.08.1915 ;

Franciszek Wnuk Lipiński + 21.08.1915;