Był bardzo wysokim, nadludzko silnym brzydalem o zniekształconej głowie. Jak głosi legenda pierwotnie nazywał się Reprobus ( odrażający) i pochodzić miał z Azji Mniejszej. Lecz to, że mówi się iż miał ok. 4 m wzrostu, sugeruje na zmianę tej legendy i jego pochodzenie przenieść nad Bałtyk gdzie zamieszkiwali złośliwi lecz potężni posturą kaszubscy Stolemowie. No cóż ten szczegół mógł ujść uwadze piszącym żywoty gdyż w ich czasach o Stolemach raczej nie wiedziano. Ponieważ Pomorze łączyły z starożytnym światem liczne szlaki handlowe Stolem Reportus z powodzeniem mógł dotrzeć tam gdzie sięgała ówczesna cywilizacja.
Po służbie u wielu panów i licznych grzechach gdyż przez pewien okres był także powiernikiem szatana odkrył ,że ten jego pan boi się Chrystusa. To zdecydowało, że poznał chrystusową naukę i przyjął chrzest. Za pokutę postanowił osiedlić się nad Jordanem i na swoich ramionach przenosić ludzi przez rzekę. Pewnego razu o przeniesienie na drugi brzeg poprosiło go dziecko. Reportus wziął je na ramiona i idąc ku drugiemu brzegowi czuł coraz większy ciężar. Obawiając się ,że grozi mu utonięcie spytał "Kim jesteś?". Usłyszał: "Jam jest Jezus, twój Zbawiciel. Dźwigając mnie, dźwigasz cały świat" ( lub wg innej wersji ; "Dźwigasz cały świat, gdyż ja jestem ten, któremu służysz pomagając innym", lub „przecież Ty świat i rządy nad nim dzierżysz w swej dłoni” ).
Na pamiątkę tego zdarzenia otrzymał greckie imię Christophoros ( Krzysztof) , co oznacza "niosący Chrystusa". Imię to miał mu dać sam Chrystus. Legenda wspomina też, że Pan Jezus przywrócił jemu normalny wygląd .Święty Krzysztof miał ponieść śmierć męczeńską ok. 250 r. za panowania Decjusza Trajana. Jest on znany gównie jako patron Ameryki, ale także Wilna i chrześcijańskiej młodzieży.
Jest także patronem , farbiarzy, introligatorów, pielgrzymów, tragarzy, turystów, kierowców, przewoźników i podróżujących. Opiekę sprawuje nad żeglarzami, flisakami marynarzami i …górnikami ( lecz złota), co łączy go z św. Barbarą. Jest tak jak ona patronem dobrej śmierci. Postać świętego nierozerwanie związana jest z przeprawianiem na drugą stronę co ma wymiar uniwersalny gdyż może dotyczyć realnego pokonywania przeszkody w tym wodnej oraz sfery duchowej jako symbol przemiany życiowej, rozpoczęcia nowego etapu życia czy nawet śmierci.
Orędownik w śmiertelnych niebezpieczeństwach.Jeśli chodzi o profesję saperską został on patronem mostów i brodów, przewoźników, oraz miast leżących nad rzekami ( twierdze ) i grodów, z tej racji uznać trzeba iż sprawuje opiekę nad pontonierami,flisakami, mostowcami i innymi o specjalnościach przeprawowych oraz nad fortyfikatorami.
W przedwojennym „Wiarusie” Nr 30 z 23 lipca 1930 r. na str. 898 ks. kapelan Ferdynand Wawro w artykule „Święty Krzysztof - patron saperów” przypomina wszystkim żołnierzom ,że św. Krzysztof jest patronem saperów. Jako opiekun o niemal nadludzkiej mocy idealnie pasuje do dzisiejszego pojmowania istoty Stolema na Kaszubach , czyli nie grzechem jest nazywać św. Krzysztofa Stolemem.
Andrzej Szutowicz
*Nazwa Stolem wywodzi się od nazwy ludu Spolów / Spalów (łac. Spoli), który został podbity przez Gotów pod przywództwem króla Filimera w II w. n. e. Stolemowie według kaszubskich legend odznaczali się nadzwyczajnym wzrostem i siłą, byli także okrutni i prześladowali ludzi . Pozostałością po ich obecności są na Kaszubach mają być liczne wielkie głazy, które porozrzucali oni często złośliwe ale także podczas walk. Dziś pojęcie to odnosi się do ludzi niezłomnych, wytrwałych, silnych duchem.
Więcej artykułów