Wokół Gliszczyńskich

1.Tajemnica generała

1.2.Wolfgang Chamier Glisczynski nie był w Peneemünde                                                 

Chamier-Glisczinski, Wolfgang von - GeneralleutnantJ. Mader w „Geheimnis von Huntsville Die wahre Karriere des Raketenbarons Wernher von Braun” (wyd. Berlin 1967 r.) na stronach 157, 205, 206 wspomina o niejakim gen.Wolfgangu Chamier Glyczinskim. Na podstawie tej książki postać generała przybliżył polskiemu czytelnikowiMichał Wojewódzki na pięciu stronach (60, 84, 142, 145 i 219) swojej słynnej książki „ Akcja V-1, V-2” (wyd. IW PAX 1984 r.). Gen mjr Wolfgang von Chamier Glyczinski miał być na Peenemünde kierownikiem zakładu odpowiedzialnym za wprowadzenie seryjnej produkcji broni V-1. Miał zginąć podczas słynnego bombardowania Peenemünde. Wspomniał o nim prezydent USA w liście z 9 listopada 1943 r. do premiera Wielkiej Brytanii Wilstona Churchila, w którym napisał:„ Produkcja masowa została odroczona wobec śmierci podczas bombardowania zakładu doświadczalnego Peenemünde generała porucznika Shemiergmbeinski, kierownika zakładu. Wiadomość tę dostarczył nam agent przez Turcję”. (Michał Wojewódzki, str. 219). Oczywiście gen. Shemiergmbeinski to gen.por. Chamier Glyczinski. Natomiast w „American Aviation” na str. 363 odnotowano, że gen. von Chamier Glisczinski był specjalistą od balistyki. Sam fakt, że w literaturze dotyczącej broni V występuje swojsko brzmiące nazwisko już wywołuje zainteresowanie. Rodzą się pytania: Kim był ten człowiek? Jaki miał rodowód?

Analiza dostępnych źródeł łącznie z archiwalnymi, w tym i niemieckimi, których dostarczył Detlev Paul (Bundes-Militärarchiv, Freiburg) wykazuje jednoznacznie, że w czasie II wojny światowej był tylko jeden generał o podobnym nazwisku do nazwiska Gliszczyński. Był nim gen.Wolfgang Chamier Glisczinski; jak widać, podobieństwo dotyczy i stopnia, i imienia, ale w zasadzie również nazwiska, gdyż różnice w pisowni mogą wiązać się z błędami fonetycznymi (generała Chamier Glyczinskiego nigdy nie było).

1.2.Generał porucznik Wolfgang von Chamier Glisczinski (ur. 16 kwietnia 1894 r. w Hagen w Westwaalii, zm. 22 sierpnia1943 w Sissak w Chorwacji)pochodził ze starej kaszubsko- pomorskiej rodziny Chamier Gliszczyńskich. Ród ten osiadły był w Gliśnie Wielkim, z którego zapewne się wywodził. Przyszły generał jako dziewiętnastolatek 18 marca 1913 r. wstąpił do armii, a od 20 listopada 1913 r. został podchorążym cesarskiej piechoty. Brał udział w pierwszej wojnie światowej, na którą poszedł, będąc „świeżym” podporucznikiem 143 pułku piechoty. W pułku tym służył do 12 października 1915 r. Następnie przeszedł przeszkolenie na obserwatora lotniczego (13 październik 1915 – 12 grudzień 1915), po czym od 13 grudnia 1915 r. pełnił służbę w batalionach lotniczych (12 i 23). 31 marca 1916 r. (inne źródła podają 1918 r.) został zestrzelony i dostał się do niewoli francuskiej, z której powrócił dopiero w lutym 1920 r. Przyjęty został do Reichswehry. Od 01 października 1920 r. do 31 grudnia 1921 r. służył w 16 pułku piechoty, a od 01 stycznia 1922 do 30 września 1927 r. w 2 pułku piechoty. W tym okresie 15 kwietnia 1922 r. ożenił się z Marieluise Breuer, z którą miał dwoje dzieci, syna i córkę. Następnie pełnił służbę na różnych stanowiskach służbowych. Od 1 października 1927 r. był już w sztabie 3 Dywizji Piechoty, trzy lata później,1 października 1930 r., został przeniesiony do 16 pułku kawalerii. Od 01 kwietnia 1933 do 31 maja 1934 r. dowodził kompanią w 15 pułku piechoty. 1 czerwca 1934 r. przeszedł z piechoty do Luftwaffe i do 31 marca 1935 r. był dowódcą eskadry Gotha. 1 kwietnia 1935 r. został dowódcą grupy i komendantem lotniska w Cottbus, na którym to stanowisku był do 31 stycznia 1936 r. Od 01 lutego 1936 do 31 marca 1939 r. był komendantem szkoły lotniczej i służył w dowództwie lotnictwa Berlina.1 kwietnia 1939 r. został dowódcą 3-go pułku bombowców w Elblągu. 

Kampfgeschwader 3 „Blitz” (KG-3). Mimo polskiego herbu i rodowodu chyba nie miał skrupułów, bombardując Polskę z podległych sobie samolotów. Jego bomby padały na Tczew, Warszawę oraz na polskie wojska nad Bzurą i Narwią. Po wojnie z Polską przyszła w 1940 r. Francja i słynna bitwa o Anglię, potem w 1941 r. jego samoloty atakowały Belgrad, Kretę, Kijów. Bombardowanie Belgradu uznawane jest za zbrodnię wojenną. 1 listopada 1941 r. awansował na generała- majora i 1 grudnia 1941 r. został komendantem dużej szkoły lotniczej w Tutow. 1 kwietnia 1943 r. został dowódcą lotnictwa w południowej Chorwacji. 12 sierpnia 1943 r. gen. Chamier-Glisczinski zginął w katastrofie lotniczej podczas burzy w okolicy m. Sissak k. Zagrzebia w Chorwacji. Leciał na JU-52 z Sarajewa do Zagrzebia, zginęło wówczas 11 osób. Według dostępnych źródeł pośmiertnie został awansowany na generała-porucznika. Natomiast wg danych uzyskanych z Bundes-Militärarchiv we Freiburgu wynika, że awans ten uzyskał 1 sierpnia 1943 r., czyli jedenaście dni przed śmiercią.Biografia generała potwierdza przypuszczenie, że nie mógł on być jedną z ofiar nalotu na Peenemünde. Wydaje się, że ze względu na bliskość daty śmierci generała z datą słynnego bombardowania ośrodka w nocy 17 na 18 sierpnia 1943 r. posłużono się tą postacią dla pokazania intelektualnego uszczerbku, jakiego po akcji aliantów mieli doznać Niemcy. Obecność generała w składzie załogi Peenemünde wyklucza też niemiecki znawca problematyki broni V, p. Detlev Paul. Zresztą wyraża on zdziwienie zainteresowaniem postacią generała wśród polskich hobbystów. Niedawno napisał, że „Das Geheimnis von Huntsville" Julisza Mader, wydana w 1967 r. wyraża swoisty NRD-owski punkt widzenia na historię. Nie jest dla mnie dokumentem, lecz zbiorem fałszywych danych. Zresztą NRD-owska historiografia charakteryzuje się wysuwaniem lub lansowaniem fałszywych lub co najmniej wątpliwych wniosków. Wśród książek traktujących o Wernher von Braun i historii Peenemünde nie wymienia się wspomnianej pozycji. Dlatego książka ta jest absolutnie niewiarygodna. Wojskowa kariera generała obfitowała odznaczeniami, a także awansami, wśród których można wymienić:          

Odznaczenia: Krzyż Żelazny (1914 r.) I i II klasy, Krzyż Hansy ,Wojenny Krzyż Zasługi, Srebrna odznaka za rany, Krzyż Pamiątkowy za Wojnę 1914 – 1918, Krzyż Żelazny I i II klasy oraz Krzyż Rycerski Krzyża Żelaznego (11 lipca 1940 r.).                                                                           

Awanse: Podchorąży (20.11.1913 r.); podporucznik (19.04. 1914 r.); porucznik (01.02. 1924); kapitan (01.01. 1929 r. ); major (01.12.1934); podpułkownik (01.10.1936); pułkownik (01 .10.1939); generał major (01 listopad 1941); generał porucznik (01.08.1943 lub pośmiertnie 25.101943).                        

2.Zawiłości herbowe                                                                                                                    

Biografowie generała podają herb Jastrzębiec jako jego znak rodowy. „ Na tarczy w polu błękitnym podkowa złota, końcami prosto do góry obrócona, w jej środku krzyż. Na hełmie nad koroną jastrząb, z skrzydłami trochę do lotu wzniesionymi, w prawą tarczy całym skierowany, z dzwonkami i pęcinami, w szponie prawej trzyma takąż podkowę z krzyżem jako na tarczy”, jak podaje Kacper Nasierski. Opisujący ten znak często popełniają błąd, twierdząc, jakoby był to także herb króla Stanisława Leszczyńskiego, dzięki czemu pomorscy Gliszczyńscy mieli być polską arystokracją. Błąd herbowy wynika z tego, że rzeczywiście w herbarzach widnieje polska rodzina szlachecka Leszczyńskich mająca ten herb, nie był on jednak herbem Stanisława Leszczyńskiego, który posiadał herb Wieniawa ( „W polu złotym żubrza głowa czarna z kołem złotym w nozdrzach. Podkowazłota barkiem w dół, między jej ramionami krzyż złoty w polu błękitnym”). Przyczyna skojarzenia związków Chamier Gliszczyńskich z Leszczyńskimi mogła być inna. Nazwisko Gliszczyńskich ma swoje odniesienie także do Wielkopolski, lecz wywodzi się ono z Gliszcza lub z Gleśna k. Nakła. Przedstawiciele tej rodziny piastowali w Wielkopolsce liczne znamienite urzędy. Mogły więc istnieć wzajemne relacje między nimi i Leszczyńskimi. Stąd mogła się zrodzić błędna prawdopodobnie pogłoska o powiązaniach Chamier Gliszczyńskich z królem Polski, gdyż pewnie nic Chamier Gliszczyńskich z wielkopolskimi Gliszczyńskimi nie łączyło, a tym samym i z Leszczyńskimi. Czyli nawet pod względem rodowym błędem jest dopatrywanie się związków przodków generała z królem i zaliczanie ich do polskiej arystokracji.                                                                                                                                                

Analizując „Herbarz szlachty kaszubskiej” t. II (str.60 – 67) Przemysława Pragerd, dojść można do wniosku, że herb Jastrzębiec w stosunku do generała nie jest oczywisty. Okazuje się, że Chamier Gliszczyńscy pieczętowali się głównie herbem Księżyc. (W swej podstawowej formie przedstawia on w błękitnym polu złoty półksiężyc zwrócony barkiem ku dołowi i ponad nim trzy złote gwiazdy w pas. Jako klejnot występują trzy strusie pióra). Inne odmiany tego herbu używanego przez tę rodzinę różnią się jedynie umiejscowieniem księżyca np. w pionie (w słup) i różnym ułożeniem względem niego gwiazd. Herb Jastrzębiec jest niejako historycznie przypisany Gliszczyńskim z Wielkopolski, lecz występował on wśród pomorsko-kaszubskich Gliszczyńskich (Jastrzębiec- Gliszczyńscy, 1752 w parafii Borzyszkowy), z czego wynika, że jedni i drudzy Gliszczyńscy h. Jastrzębiec mogli być ze sobą powiązani; choć niektórzy heraldycy są niemal tych związków pewni, to niestety ze względu na brak jednoznacznych dowodów nie można tego potwierdzić. Przyczyna nieporozumień herbowych może tkwić w tym, że Seweryn Uruski w „Herbarzu szlachty polskiej” ( t. IV, str.183.) poszedł na łatwiznę. Otóż „wymieszał” on Gliszczyńskich wielkopolskich z kaszubskimi i połączył ich jednym herbem, Jastrzębcem właśnie, co mogło być powodem przypisania tego herbu przedstawicielom rodziny Chamier Gliszczyńskich. Jest również możliwe, że na skutek bałaganu heraldycznego któryś z Chamier Gliszczyńskich przywłaszczył sobie Jastrzębca.

3. Gliśno i Gliszczyńscy

Ród generała wywodzi się z Gliśna Wielkiego. Kaszubska nazwa wsi brzmi Glësno.

Istnieją dwie wsie o podobnej nazwie: Gliśno Małe k. Brus i Gliśno Wielkie w parafii Borzyszkowy. Obie te wsie uchodzą za kolebki rodu Gliszczyńskich. Do dziś istnieją rozbieżności, którego to Gliśna dotyczą najdawniejsze przekazy. „Herbarz szlachty kaszubskiej” t. II (str.60 – 67) Przemysława Pragerd wskazuje na Gliśno Małe. Najstarsze Gliśno istniało już prawdopodobnie w XIII w. Początkowo władali nim książęta zachodniopomorscy, a od 1310 r. przez kilka lat Brandenburczycy. Potem nastali Krzyżacy. W średniowiecznym akcie darowizny odnotowano, że rycerz Nickil (Mikołaj) Glyszyn (von Glissen) 7 listopada 1374 r. dostał „do zagospodarowania i obrony” od Wielkiego Mistrza Winricha von Kniprodeobszar wokół Gliśna. Nickil Glyszyn wzmiankowany jest jeszcze w 1382 i 1383 roku, sprawował nawet urząd sędziego ziemskiego (1390), był to najwyższy urząd dla lennika wywodzącego się z miejscowego rycerstwa. Synami sędziego mogli być odnotowani w dokumentach Paszko z Gliśna (1409) i Dytrych z Gliśna (1412). Możliwe jest, że to Gliśno Wielkie pojawiło się w zapisie z 1453 r. dotyczącym ławnika komturstwa człuchowskiego Matcz von Gleisten (Maciej z Gliśna). Czy zapisy o rycerzach z Gliśna   mówią o praGiszczyńskich, czyli o protoplastach dzisiejszych Gliszczyńskich? Na to pytanie niestety nie można odpowiedzieć. Wiadomo, że w 1526 r. Chamyr z Glisna otrzymał od Zygmunta I potwierdzenie swych praw do dóbr szlacheckich w Gliśnie. Dlatego do legendy należy zaliczyć przekaz, że Chamier Gliszczyńscy zostali uszlachceni przez króla polskiego Jana III Sobieskiego po słynnej wyprawie Kaszubów pod Wiedeń w1683 r. W 1570 r. w Gliśnie Wielkim gospodarzyli: Augusty Gliszczyński (Gliczinski) Jakub, Maciej, Marcin, Piotr, wśród innych nazwisk było dwóch zwanych Chamier (Chamiersz) tj. Mikołaj i Jan. O Gliszczyńskich z Małego Gliśna w tym czasie nie wspomniano. W1604 r. wspomniany został w zapisach Jan Chamier Gliszczyński. W 1662 r. Gliśno Wielkie było podzielone na 17 działów, z których 11 było w rękach szlacheckich, z tego aż dziesięcioma władali panowie Gliszczyńscy. Z Gliśna Małego mają się wywodzić Buchan , Jutrzenka ,Szpot ,Samek (Zamek ) Gliszcyńscy. Z Gliśna Wielkiego pochodzić mają: Broszek , Chamier , Dunajec , Dym, Janicz ( Dejanicz ), Lanik , Lenik, Mroczek, Mrozik Muda, Zmuda Giszczyńscy. Spotyka sie także Gliszczyńskich o przydomkach ; Drewa , Jastrzębiec ,Kozak, Kosaak , Król , Wielin , Wręcz, Wrync Gliszczyńscy. Występowali oni w takich miejscowościach jak: Małe Chełmy, Czapiewice, Główczewice, Orlik, Brzeźno Szlacheckie, Kiedrowice, Łąkie, Ostrowite, Prądzona, Gostkowo, Półczno, Rekowo, Trzebiatkowa.

Historia odnotowała udział pomorskich Gliszczyńskich w sejmach elekcyjnych 1697 i 1733 r. Potem w wyniku zaborów Polski oba Gliśna stały się pruskie, a Gliszczyńscy z odpowiednim „von” zostali zaliczeni do królewsko-pruskiej szlachty. Jednak herb i brzmienie nazwiska pozostały polskie. Służyli Prusom dobrze, co ponoć zauważył król pruski Friedrich Wilhelm III i specjalnie podziękował im za patriotyczną postawę w dobie Napoleona. Przedstawiciele Chamier Gliszczyńskich, co było tradycyjnie w odniesieniu dla szlachty kaszubskiej, robili kariery głównie w pruskiej armii, kilku z nich osiągnęło rangi generalskie.

4.Zapomniani męczennicy Kaszub. Rodzina Augustyna Chamier Gliszczyńskiego                      

W tym czasie, gdy przyszły generał dowodził pułkiem bombowców w Tczewie, w nie tak odległym powiecie bytowskim w sierpniu 1939 r. część działaczy polskich, w tym członkowie Związku Polaków w Niemczech, otrzymali nakaz przesiedleńczy do Magdeburga. Nie wszyscy temu nakazowi chcieli się podporządkować i postanowili uciec przez granicę do Polski. Tak też zrobiła siedmioosobowa rodzina Augustyna Chamier Gliszczyńskiego z Płotowa. Ich ziemia przylegała do granicy w rejonie odpowiedzialności Posterunku Straży Granicznej I linii Gliśno Komisariatu Lipienice (Lipnica). Którejś nocy między 10 – 13 sierpnia część rodziny załadowała się na drabiniasty wóz, inni szli pieszo i pod pozorem udania się do pracy w polu skierowali się w kierunku granicy. Mieli szczęście, z całym inwentarzem przekroczyli jej „zieloną” linię. Granicę z Gliszczyńskimi przekroczył także działacz polonijny Jan Pawłowski z Piaszna. Wszyscy znaleźli się pod opieką Placówki SG w Gliśnie. Potem po sprawdzeniu udali się do Chojnic, gdzie stali się kłopotem starosty chojnickiego. Zaradzono jednak temu i Gliszczyńscy otrzymali koło Torunia majątek po Niemcu, który uciekł do Niemiec. Nie zaznali tu spokoju. Wybuchła wojna i gdy samoloty płk W. Chamier Gliszczyńskiego bombardowały polskie miasta i cywilnych uciekinierów, oni znów wozem drabiniastym oraz furmanką uciekali ku Warszawie. Razem z nimi uciekała ich krewna, żona strażnika granicznego z Gliśna – Zofia Jaworska. Po klęsce powrócili na Pomorze i musieli się ukrywać. Zostali jednak rozpoznani przez pochodzącego z Jutrzenki żołnierza Wehrmachtu i zatrzymano ich we wsi Lubichowo koło Stargardu Gdańskiego. Gdy płk W. Chamier Gliszczyński odbierał zaszczyty po „wspaniałych efektach swoich bomb”, Gliszczyńscy z Płotowa po krótkim pobycie w starogardzkim więzieniu, w wyniku negatywnej opinii wydanej przez wójta Płotowa – Milcha, wywiezieni zostali w Lasy Szpęgawskie* i tam ich rozstrzelano. Tak zginęli: 81 (71?)-letni Augustyn Chamier Gliszczyński, jego 67-letnia żona Augustyna oraz dzieci – Marianna, Bronisław, Leon, Augustyn i Wacław Chamier Gliszczyński. Pochowano ich we wspólnej mogile, którą przed śmiercią musieli sami wykopać. Rozstrzelany został także Jan Pawłowski. Ocalała jedynie Zofia Jaworska, która zataiła swoje pokrewieństwo z zamordowanymi. Gospodarstwo Chamier Gliszczyńskich zostało przez państwo niemieckie skonfiskowane.

5.Pruscy generałowie

Nazwisko Gliszczinski (Glisczynski), oprócz bohaterskiej kaszubskiej rodziny i gen. Wolfganga von Chamier Glisczinskiego, nosiło wcześniej czterech pruskich generałów:

5.1.Hans August von Glisczinski ( 24.08.1803 – 1886) był pruskim generałem porucznikiem. Wywodził się z linii, która osiadła w Gostkowie Wielkim za sprawą dziada Paula von Chamier Gliszczyńskiego (zm. w 1747 r.). Rodzicami generała byli: pruski kapitan pułku fizylierów von Holzschuher Georg Ernst von Chamier Glyszczinski (ur. w Gostkowie Wielkim 15.02.1757 r. – zmarł w Bytowie 10.12.1827 r.) oraz Julie Sophie von Goldbeck (ur. w Wahrburg 16.06.1770 r. – zm. w Gostkowie Wielkim 06.09.1814 r.). Ich ślub odbył się 15.06.1801 r. w Wahrburg koło Stendal. Ojciec podczas kampanii reńskiej odznaczony został orderem Pour le Mérite, ranny był w potyczce pod Bitsch i podczas walk w Lubece. Po zawarciu pokoju w Tylży osiadł w Bytowie. Majątek w Gostkowie Wlk. rodzina Chamier Gliszczyńskich posiadała do 1822 r. Hans Urodził się w Essen, po stracie matki z dwoma braćmi poświęcony został służbie wojskowej. W1815 roku został kadetem w szkole w Berlinie. 9 lipca 1820 r. został podporucznikiem. Służył wtedy w 25 pułku piechoty. W latach 1825/26 studiował w Akademii Wojennej, jego kursowym kolegą był przyszły feldmarszałek Helmut von Moltke, natomiast od okresu kadeckiego pozostawał w wielkiej przyjaźni z późniejszym feldmarszałkiem Albrechtem Theodorem Emileem hr. von Roonem, który w latach 1859 – 1873 był pruskim ministrem wojny, a w 1873 r. premierem. Hans August porucznikiem został 30.03.1833 r., kapitanem 30.03.1840 r., majorem 07.12.1846 r. Jako dowódca batalionu 15 pułku Landwehry z Bielefeld brał udział w walkach Wiosny Ludów, m.in. tłumił rozruchy w Westfalii. Od kwietnia 1850 r. był szefem sztabu korpusu gwardii. Awans na podpułkownika otrzymał 22.03.1853 r., półtora roku później został pułkownikiem, w tym stopniu dowodziła 13 Brygadą Piechoty (od 10.12.1857 r.). 20 maja.1858 r. otrzymał nominację na generała majora. Jako generał dowodził od 1861 roku 4 Dywizją Piechoty w Bydgoszczy. Karierę zakończył w stopniu generała porucznika (awans z 18.10.1861 r.), był wówczas szefem departamentu Ministerstwa Wojny (13.04.1862), na tym stanowisku prowadził prace przygotowawcze do wojny z Danią 1864 r. W wojnie z Austrią w 1866 r. już nie uczestniczył. Dobrze zapowiadająca się na wysokich szczeblach kariera została przerwana przez ciężką chorobę. W 1866 r. przeszedł w stan spoczynku. Zmarł 09.09.1886 r. w Berlinie i tam został pochowany. Posiadał wysokie odznaczenia pruskie i zagraniczne, wśród nich były: Order Czerwonego Orła kl. III ze wstęgą (21.09.1853), Order Czerwonego Orła kl II z liśćmi dębowymi (03.10.1859), Gwiazda do Orderu Czerwonego Orła kl. II z liśćmi dębowymi (18.01.1863), Order św. Anny I kl.(11.06.1874), posiadał też austriacki Order Żelaznej Korony I kl. W momencie przejścia na emeryturę otrzymał Order Czerwonego Orła kl. I z liśćmi dębowymi. Żonaty był z Henrietą Karoliną Elżbietą z domu von Ammon (1811 – 1872); ich syn Karl Friedrich Wilhelm z Chamier Glisczynski został też generałem.

Scan 20150720 1323295.2.Emil Karl von Chamier Glisczynski (26.12.1804 – 14.10.1885), generał porucznik Był młodszym bratem gen. Hansa Augusta. Urodził się w Wesel. Służbę wojskową zaczął 03.01.1819 r. jako berliński kadet. Następnie jako chorąży z 13.10.1822 r. służył w 16 pułku piechoty w Kolonii. Podporucznikiem został 13.04.1823 r., porucznikiem 14.01.1835, kapitanem 20.07.1843, majorem 25.04.1850 r., podpułkownikiem 12.07.1855 r., pułkownikiem 22.11.1858. Nominację generała majora otrzymał 18.10.1861 r. Wraz ze stopniami zmieniały się i stanowiska służbowe. W latach 1826 – 29 studiował w szkole wojennej w Berlinie, po czym w okresie 1830 – 35 był wykładowcą w szkole 14 Dywizji Piechoty. Następnie od 1836 r. do 1839 r. był komendantem biura topograficznego Sztabu Generalnego. Przeszedł różne szczeble dowodzenia, jednak dowódcą kompani został dopiero 20.07.1843 r. Była to kompania batalionu fizylierów w Kolonii. Dowodził batalionami (1850 – 1858), stał na czele 29 pułku piechoty (od 26.06.1858), 18 Brygady (11.03.1862 r.) i następnie 6 Brygady Piechoty w Szaczecinie (od 09.01.1864 r.). Był też dowódcą straży granicznej rejencji bydgoskiej ( 09.01.– 09.07.1864 r.). W 1866 r. piastował funkcję komendanta garnizonu Lipsk. 15.09.1866 r. przeniesiony został w stan nieczynny. Zmarł w Poczdamie. Żonaty był z Wilhelminę Anną Maria Graeff z domu Frönz z Jülich (zm w Poczdamie 26.12.1880 r.) Mieli dziewięcioro dzieci. Odznaczony był Orderem Czerwonego Orła kl. III.

5.3.Karl Friedrich Wilhelm z Chamier Glisczynski (ur. 27.02.1834 r. w Düsseldorfie, zm. 08.06.1901 r. w Kassel), generał major, syn gen. Hansa Augusta. Służył w pruskich saperach, był także dowódcą pułku piechoty. Był dwukrotnie żonaty – 09.10.1862 r. poślubił w Człopie Matyldę Żychlińską (1839 – 1875). Dwa lata po śmierci pierwszej żony ożenił się z urodzoną w Trzciemnie pod Piłą w 1852 r. Pauliną Hortensją Henriettą Cäcilie z d. von Podewils.  

5.4. Carl von Chamier - Glysczinski (1837 – 1885), generał major

5.5. Generał Dejanicz

Scan 20150720 132633 001Edmund Josef von Dejanicz Glisczynski ( ur. 17.03.1825 r.) generał major. Urodził się w Bolesławcu na Śląsku. Ojciec jego Piotr (1791 – zmarł w Warmbrunn 13.08.1854); był majorem w 2 pułku piechoty i poczmistrzem w Warmbrunn. Matka Friederike Stoy zmarła w Bolesławcu 09.06.1857 r. Edukację wojskową rozpoczął 03.09.1837 r. w szkole kadetów w Poczdamie, a potem kontynuował ją w Zakładzie Kadetów w Berlinie, którą ukończył. Do pierwszej jednostki trafił 09.08.1842 r., był to pułk grenadierów Kaiser Franciszek. W czasie wojny z dania w 1844 r. walczył o Szlezwig.

W latach 1850 – 1852 studiował na uniwersytecie w Bonn z księciem Heinrichem XIV Reuß-Schleiz. W okresie 1854 – 1855 był słuchaczem Akademii Wojskowej. Od 1855 r. służył w pułkach gwardii, dowodząc lub szefując kompaniami. Uczestniczył w wojnie z Danią (1864) walczył pod Heisekrug i szturmował Düppeler Schanzen, gdzie został ranny. W roku 1865 został dowódcą 2 batalionu z Koblencji. Brał udział w wojnie z Austrią (1866), walczył w szeregach II Rezerwowego Korpusu Armijnego. Bił się pod Soor, uczestniczył w słynnej bitwie pod Königgrätz. Dowodził m.in. 2 gwardyjskim pułkiem grenadierów Landwehry (18.07.1870) i pułkiem fizylierów nr 90 (21.08.1870). W wojnie z Francją (1870/71) znalazł się z pułkiem w szeregach IX Korpusu Armijnego, oblegał Sztrasburg, Metz, Tulon, Paryż, ciężko ranny został pod Orleanem. Walczył pod Dreux, la Madeleine, Bouvet, Bellême.

22.02.1873 r. został komendantem garnizonu Stranslund, jednocześnie był dowódcą pułku fizylierów Nr 90. Generałem majorem został w 1874 r. 02.07.1875 przeszedł do dyspozycji kadrowej i odszedł z wojska, poświęcił się polityce, był posłem do krajowego Lantagu z ramienia Partii Centrum okręgu Kluczbork, Olesko. Nim osiągnął stopień generalski, piął się mozolnie po drabinie awansowej, otrzymując kolejne stopnie: kadet (03.09.1837), podporucznik (09.08.1842), patent otrzymał 16.09.1842, porucznik (22.06.1852), kapitan (10.01.1856 ), major ( 22.05.1864), podpułkownik (22.03.1868), pułkownik (26.07.1870).

Odznaczony był Orderem Czerwonego Orła na szarfie (07.06.1864), Krzyżem Żelaznym I kl. 15.04.1871 i II kl. (08.11.1870), Krzyżem Komandorskim Orderu Domu Meklenbusrkiego z koroną Wendejską (04.1873), Gwiazdą do Krzyża Komandorskiego Orderu Domu Meklenburkiego z koroną Wendejską (00.11.1888 ), Królewskim Pruskim Orderem Korony kl. II (02.12.1895).

P124017024.11.1852 r. poślubił w Radau Teresę von Schmackowsky (1832 – 1909), córką hrabiego Ludwika 1799 –1881 i Katarzyny z d. von Ballestrem 1809 – 1881. Dzięki temu małżeństwu jego dobra uległy powiększeniu o wiano żony w postaci fowarku „Antonienhoff” i pałacu z majątkiem Kostów (dziś gmina Byczyna) w powiecie Kluczbork. Małżeństwo to nie miało dzieci. Teściowa generała miała niezamężną siostrę bliźniaczkę Annę Teresę von Ballestrem (1809 – 1991). Zamieszkała ona razem z siostrzenicą w majątku Kostów, tu też zmarła. Pochowana została na cmentarzu w Bolesławicach. Tam też został pochowany generał. Zmarł 16.10.1896 r. na porażenie nerwowe w Kostowie. Po jego śmierci żona sprzedała pałac swemu bratankowi hr. Fryderykowi II von Ballestrem, który kupił go dla swojego syna Gustawa (1872 – 1909), ten zaś zginął w wypadku samochodowym. W tym samym roku zmarła generałowa Gliszczyńska i pochowana została obok męża i siostry w grobowcu, który przetrwał do dzisiejszych czasów. I tu ciekawostka – zachowały się nienaruszone płyty nagrobne z wyraźnymi napisami, na których generalskie nazwisko widnieje jako GLISZCZYŃSKI, a nie jak podawane jest w biografiach Glisczynski. Pałac, którego generał był właścicielem, istnieje także do dziś.

6. Inni znani bądź mniej znani Gliszczyńscy

 

6.1.Hans von Chamier Glisczinski (1884 – 1970), podpułkownik, polityk Niemieckiej Partii Centrum. W latach 1914 – 1918 walczył w stopniu podporucznika wojsk cesarskich w Kamerunie. Do marca 1919 r. był internowany. W okresie Republki Weimarskiej 1920 – 1925 był landratem Kreis Monschau, następnie od 1926 r. landratem Kreis Düsseldorf, a w latach 1929 – 1932 landratem Kreis Grevenbroich-Neuß. 4 października 1932 r. został wiceprezydentem Erfurtu. Po dojściu nazistów do władzy zdymisjonowano go.

Napisał : „Życie i śmierć w Afryce” – Leben und Sterben um Afrika, Anton-Verlag, Leipzig 1938 r. „W Kamerunie podróże i wyprawy, szkice byłego oficera strzelców“. In Kamerun: Reise- und

Zdjęcie03                                                                                                                                           

Expeditionsskizzen eines ehemaligen Schutztruppenoffiziers, Reimar Hobbing-Verlag,Berlin 1925 r.                                                                                                                                                                      Der Landkreis Duesseldorf und die Neugliederung der Verwaltungsbezirke des Regierungsbezirks Duesseldorf, Schwann Verlag, Düsseldorf 1928 r.

6.2.Anton von Dejanicz Gliszczynski(urodzony 22 grudnia 1820 r. w Bernau koło Berlina, zmarł 05 listopada 1905 w Berlinie). Niemiecki prawnik i polityk z Partii Centrum (na zdjęciu drugi siedzący z prawej). Był absolwentem gimnazjum we Wrocławiu. Studiował we Wrocławiu, potem w Berlinie. Od 1841 r. wstąpił do pruskiej służby sądowej.W 1848 roku objął stanowisko asesora w Wyższym Sądzie Krajowym. W 1850 r. został sędzią powiatowym w Kożuchowie na Śląsku. Później pracował w Sądzie Okręgowym w GörlitzKurze Zeit später wurde er an das Kreisgericht in Görlitz versetzt..Im Jahr 1863 wurde Dejanicz Gliszczynski zum Appellationsgerichtsrat in Ratibor berufen. W 1863 roku wszedł w skład Sądu Apelacyjnego w Raciborzu. 1872 wurde er zum Obertribunalrat befördert.W 1872 roku został nominowany na tajnego radcę sądowego.Nach Auflösung des Obertribunals 1879 wechselte er zum Kammergericht . Po rozwiązaniu w 1879 r. Najwyższego Trybunału wstąpił do Sądu Apelacyjnego. Był również członkiem Sądu Dyscyplinarnego dla urzędników pozasądowych. Jako członek Partii Centrum należał w latach 1882 i 1898 do Pruskiej Izby Deputowanych, w którym reprezentował region opolski. W okresie 1886 – 1896 był posłem w Reichstagu.

Anton von Dejanicz Gliszczynski war Mitglied der Zentrumspartei.Zwischen 1882 und 1898 gehörte er dem Preußischen Abgeordnetenhaus an, in dem er den Wahlkreis Regierungsbezirk Oppeln 4 (Tost - Gleiwitz) vertrat. [1] Dem Reichstag gehörte er von 1886 bis 1893 an.6.3.Bernhard von Glisczynski (ur. 13.04.1912 r. w Berlinie, zm.17.04.1992 r. w Dortmundzie), niemiecki doktor, inżynier budownictwa. W 1935 r. ukończył inżynierię lądową na politechnice w Berlinie. W jego biografiach ukazuje się go jako potomka szlachty kaszubskiej. W latach 1937 – 1940 był starszym asystentem w instytucie maszyn budowlanych, gdzie się doktoryzował. Do 1945 r. pracował jako specjalista od dróg, także tych budowanych i użytkowanych dla celów militarnych. Do 1977 r. był między innymi konstruktorem w Firmie Budowlanej Hanebeck. Zasłynął przy renowacji blisko 45 obiektów historycznych. Sprawował liczne funkcje w organizacjach budowlanych, w tym funkcje kierownicze. Był prezesem Stowarzyszenia Budownictwa Nordrhein-Westfalen eV Dortmund, prezesem Stowarzyszenia Architektów i Inżynierów w Dortmund, wiceprezesem Towarzystwa Nauk Nadrenii Północnej-Westfalii. Z trójki jego dzieci syn Götz von Glisczynski (1942 – 2004) zasłynął jako niemiecki prawnik i autor pracy z zakresu prawa budowlanego, w której to dziedzinie był niekwestionowanym autorytetem zarówno w środowisku prawników, inżynierów jak i rzemieślników. Ci ostatni nadali mu swoje najwyższe wyróżnienia. Był siostrzeńcem znanego niemieckiego oficera wojsk pancernych Josepha W. Rettemeier (1914 – 1997) odznaczonego Krzyżem Rycerskim Krzyża Żelaznego, który po wojnie kontynuował służbę w Bundeswehrze, dochodząc w niej do stopnia pułkownika.

7. Rodowód nie tylko z Wielkopolski

Wśród polskich Gliszczyńskich wymienić można polityków i ludzi kultury są to :

7.1.Gliszczyński Antoni (1766 –1835), h. Gliszczyński, działacz polityczny, ekonomista. Poseł na Sejm Czteroletni. W czasie Targowicy jeden z pierwszych konspiratorów w Wielkopolsce. Organizator powstania kościuszkowskiego w Poznańskiem. Współorganizator Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Zwolennik prawodawstwa burżuazyjnego. W okresie Księstwa Warszawskiego prefekt bydgoski, zwalczał i piętnował ucisk chłopów. W Królestwie Polskim członek Rady Stanu (1815 r. ), senator kasztelan (1817 r.), sędzia najwyższej instancji (1818 r.). W powstaniu listopadowym, od maja 1831 r., minister spraw wewnętrznych i policji.

 

7.2. Gliszczyński Krzysztof urodził się w 1962 r. w Miastku. Artysta malarz. Absolwent gdańskiej PWSSP z 1987 r. Studiował w pracowni K. Ostrowskiego.W 1988 i 1990 r. otrzymał stypendium MKiS, a w latach 1992 – 1993 stypendium DAAD oraz rządu Dolnej Saksonii w Atelierhaus Worpswede. Specjalizuje się w enkaustyce – specyficznej antycznej technice malarskiej, w której wymieszane z woskiem pszczelim (spoiwo) barwniki nakładano na gorąco na podłoże za pomocą ogrzewanych szpachli lub pędzli. Technika ta stosowana była w starożytności, zarzucono ją w średniowieczu. Obecnie uchodzi za zapomnianą. Rysunki K. Gliszczynskiego przypominają często skalne malowidła, bądź hieroglify.W 1993 r. otrzymał wyróżnienie w Ogólnopolskim Konkursie Malarskim „Bielska Jesień", a w 1996 roku Nagrodę Prezydenta Miasta Szczecina im. Ziemowita Szumana na XVI Festiwalu Polskiego Malarstwa Współczesnego w Szczecinie. W 2000 roku otrzymał stypendium Fundacji Pollock-Krasner z Nowego Jorku.

7.3.Krzysztof Gliszczyński ukończył z wyróżnieniem Białoruską Szkołę Sztuk Pięknych – Wydział Choreografii. Pracował w Teatrze Muzycznym w Gdyni. Współpracował m. in. z BCC/Apollo Leisure Group Ltd w Londynie, Musical Theater Basel w Szwajcarii. W 2002 roku został Kierownikiem Baletu oraz Kierownikiem Szkoły Baletowej we wrocławskim Teatrze Muzycznym CAPITOL. Współorganizator Mistrzostw Świata w tańcu dzieci i młodzieży Dance World Cup.

                                                                                                                                                    

7.4. Inni

Roman Chamier Gliszczyński – Prezes Oddziału ZK-P w Bydgoszczy,dziennikarz bydgoski                                                                                     

Ryszard Gliszczyński – charakteryzator filmowy                                  

Marek Gliszczyński – polityk                                                                                                                     Artur Gliszczyński - koszykarz

                                                                         Opracował: Andrzej Szutowicz

*Las Szpęgawski – podczas okupacji Niemcy dokonali tu w latach 19391945 masowych egzekucji od 5000 do 7000 ludzi, zarówno Polaków jak i cudzoziemców – w tym wielu duchownych, nauczycieli i Żydów, również pacjentów szpitala dla umysłowo chorych w Kocborowie. Pracę grupy egzekucyjnej określano eufemistycznie jako „oddział podróży do nieba" (niem. Himmelfahrtskommando). Ofiary zbrodni pochodziły z różnych regionów Pomorza – głównie z powiatu starogardzkiego, tczewskiego, również z kościerskiego, kwidzyńskiego oraz koszalińskiego. Na jesieni 1944 r. w celu zatarcia śladów zbrodni hitlerowcy spalili zwłoki z większości grobów masowych. (pl.wikipedia.org)

Źródła;

Marek Dzięcielski„ Pomorskie Sylwetki”str. 17,18,19,20,23,24. Wyd. Adam Marszałek Toruń 2002 r.                                                                                                                                      

    Karl Ernst (Emil) von (Chamier-) Glisczynski .

http://lexikon-deutschegenerale.de/biografien/preussen

Edmund Joseph Dejanicz von Gliszcynski. http://lexikon-deutschegenerale.de/biografien/preussen                                                                                                                        

  Bundes-Militärarchiv, Freiburg Bestand: MSg 109/ 10844, Die deutschen Generale, Band II, Bo-Don                                                                  

   http://de.wikipedia.org/wiki/Wolfgang_von_Chamier-Glisczinski

http://www.geocities.com/~orion47/WEHRMACHT/LUFTWAFFE/

Generalleutnant/CHAMIER_WOLFGANG.html                                                                                                        

   www.lexikon-der-wehrmacht.de/Gliederungen/Kampfgeschwader/KG3.htm - 1k -                                                                        

   http://www.ww2.dk/air/kampf/kg3.htm                                  

   http://en.wikipedia.org/wiki/Kampfgeschwader_3                          

http://pl.wikipedia.org/wiki/Jastrz%C4%99biec_(herb_szlachecki) http://pl.wikipedia.org/wiki/Wieniawa_%28herb_szlachecki%29 http://de.wikipedia.org/wiki/Glisczynski   

http://de.wikipedia.org/wiki/Gli%C5%9Bno_WielkieAmerican Aviation: An Illustrated

https://de.wikipedia.org/wiki/Johann_Anton_Graf_von_Harbuval-Chamar%C3%A9-Stolzhttps://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bundesarchiv_Bild_116-121-052,_Mitglieder_des_Deutschen_Reichstages.jpg

https://de.wikipedia.org/wiki/Joseph_W._Rettemeier History Author:

Joe Christy, LeRoy Cook s.363, 363

http://books.google.pl/books?id=E6yzMq7Z-yIC&pg=PA363&lpg=PA363&dq=von+Braun+Wolfgang+von+Chamier+Glisczinski

+&source=web&ots=lLPhQF3uAS&sig

=JQBh4d8NCahJPuc8OgLgeR2xcE4&hl=pl&sa

=X&oi=book_result&resnum=1&ct=result

http://portalwiedzy.onet.pl/73477,,,,gliszczynski_antoni,haslo.html

http://www.artinfo.pl/?pid=events&sp=relation&id=8352&lng=1                                       

Edmund Joseph Dejanicz von Gliszczynski https://de.wikipedia.org/wiki/Edmund_Dejanicz_von_Gliszczynski                                                      

Praca zbiorowa pod redakcją Andrzeja Czechowicza ,Pogranicze i Kaszuby w latach terroru Koszalin 1970 r. str.52,92,97,141,175.

Fot. Karl Ernst (Emil) von (Chamier-) Glisczynski

.http://lexikon-deutschegenerale.de/biografien/preussen                                                                                   

  Fot. Edmund Joseph Dejanicz von Gliszcynski.

http://lexikon-deutschegenerale.de/biografien/preussen                                                                                                                          

Grobowiec gen.Gliszczyńskiego

http://www.glogow.pl/okolice/podstrony/boleslawiecki/boleslawice.htm

Johann Anton Graf von Harbuval-Chamaré-Stolz

Shoutbox

Ostrzeżenie pogodowe! - Pt 26 Sty - 14:27

MGW-PIB Biuro Meteorologicznych Prognoz Morskich w Gdyni prognozuje intensywne silny wiatr/1(26/27.01.2024)Przebieg: Prognozuje się wystąpienie silnego wiatru o średniej prędkości od 25 km/h do 75km/h

OSTRZEŻENIE METEOROLOGICZ - So 22 Lip - 10:23

Zjawisko: BURZE Z GRADEM Stopień: 1 Prawdopodobieństwo: 80% Czas trwania: Od: 2023-07-22 (sobota) godz. 05:00 Do: 2023-07-22 (sobota) godz. 16:00

Uwaga Burze z Gradem!!! - Śr 5 Lip - 17:19

MGW-PIB Biuro Meteorologicznych Prognoz Morskich w Gdyni prognozuje burze z gradem/1Ważność (cz. urz.): od godz. 13:00 dnia 05.07.2023 do godz. 22:00 dnia 05.07.2023.

Uwaga silny wiatr!!! - Pt 17 Lut - 12:22

Ważność (cz. urz.): od godz. 20:00 dnia 17.02.2023 do godz. 13:00 dnia 18.02.2023 Zjawisko/stopień zagrożenia: silny wiatr/2 Prognozuje się wiatr o prędkości nawet do 100kmh

Witamy w Shoutbox. - Wt 14 Lut - 13:00

Tutaj będą się pojawiać wszelkie pilne komunikaty!!!

Anuluj

Logowanie

Komisariat SG Brzeźno

Wyślij Widokówkę

koperta

logo eop 210